A A A

Zmiany polityczno–społeczne po 1989 r. i otwarcie się Polski na Europę zintensyfikowało zagraniczne kontakty Rybnika. Jednak początek dała im umowa partnerska z burgundzkim miasteczkiem Saint–Vallier, podpisana w 1961 roku. Było to pierwsze porozumienie o przyjaźni i współpracy w historii międzynarodowych kontaktów polskich miast z partnerem spoza „żelaznej kurtyny”. Dziś Rybnik współpracuje z kilkunastoma miastami w Europie, z których 11 to miasta partnerskie: Mazamet, Liévin i Saint Vallier we Francji, Dorsten i Eurasburg w Niemczech, grecka Larissa, Karwina w Czechach, Newtownabbey w Irlandii Płn., Iwano–Frankiwsk (d. Stanisławów) i Bar na Ukrainie oraz Rejon Wileński na Litwie. Luźniejsze kontakty łączą Rybnik z Szolnok na Węgrzech, Bedburg–Hau w Niemczech (głównie współpraca Państwowego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych) oraz Haderslev w Danii (I LO, „Szkoła Życia”).

Źródła przyjacielskich stosunków z poszczególnymi miastami są bardzo różne. Współpraca ze wspomnianym Saint Vallier miała charakter „odgórny”, ale przerodziła się w serdeczne więzi między ludźmi – wzajemne wizyty, głównie uczniów z II LO, trwają już kilka pokoleń. Pozostałe kontakty to najczęściej inicjatywa osób prywatnych, która rozszerzyła się na współdziałanie pomiędzy społecznościami i samorządowymi władzami miast. W przypadku Mazamet współpraca rozpoczęła się od wsparcia przez Francuzów szkoły urszulańskiej w Rybniku w połowie lat ’80 i rozszerzenia tych kontaktów na miasta w czasie kadencji prezydenta Józefa Makosza. Podobnie, jeśli chodzi o Eurasburg – ta bawarska gmina zaproponowałam społeczności Rybnika pomoc w stanie wojennym i tuż po nim. Liévin i Newtownabbey to kontakty nawiązane przez samorządowców, już w kadencji prezydenta Adama Fudalego, w kontekście wejścia Polski do Unii Europejskiej. Natomiast Dorsten w Płn. Nadrenii–Westfalii było niemieckim centrum wsparcia dla rybniczan niemieckiego pochodzenia, którzy po wojnie trafili do tego miasta i okolic, zakładając tu swoje stowarzyszenie. Ich obecność wzbudziła zainteresowanie mieszkańców Dorsten Rybnikiem i była impulsem do powstania innego stowarzyszenia, już bez politycznych odniesień. Kontakty z Rejonem Wileńskim i miastami ukraińskimi zapoczątkowali rybniczanie, wyciągając rękę w stronę rodaków na Wschodzie.

Dziś przedstawiciele miast partnerskich są u nas obecni w momentach najbardziej dla Rybnika uroczystych: w czasie obchodów 800–lecia, wręczenia insygniów europejskich, w czasie Dni Rybnika. Ale część wizyt miała i ma charakter roboczy: u swoich zachodnich partnerów Rybnik zbierał doświadczenia z dziedziny gospodarki (związane m.in. z restrukturyzacją przemysłu), administracji samorządowej czy rozwiązywania problemów społecznych. Miasto do współpracy włączyło nie tylko swoje jednostki, ale również inne podmioty jak Izba Przemysłowo–Handlowa Rybnickiego Okręgu Przemysłowego, Cech Rzemiosł oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości, Powiatowy Urząd Pracy, a nawet parafie. Kwitnie wymiana szkolna, ale kontakty nawiązali również seniorzy. Współpraca z większością wymienionych miast zakończyła się podpisaniem formalnych umów.

Celem wprowadzenia Programu współpracy Miasta z podmiotami jest:

a) umacnianie w świadomości społecznej poczucia odpowiedzialności za siebie, swoje otoczenie, wspólnotę lokalną oraz jej tradycję,
b) stworzenie warunków do zwiększania aktywności społecznej mieszkańców Rybnika,
c) budowanie tkanki społeczeństwa obywatelskiego, poprzez aktywizację społeczności lokalnej,
d) prowadzenie nowatorskich i bardziej efektownych działań na rzecz mieszkańców,
e) uzupełnienie działań Miasta w zakresie nie obejmowanym przez struktury samorządowe,
f) zwiększanie udziału mieszkańców w rozwiązywaniu lokalnych problemów.